2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਦੇ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਰਚਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ‘ਚ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚੋਂ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ 137 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਕਢਵਾ ਲਏ ਹਨ।ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਆਰਬੀਆਈ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 200 ਅਤੇ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੌਰਾਨ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜਾਅਲੀ ਨੋਟ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਜਾਂ ਸਬੰਧਤ ਬੈਂਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਾਏ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਾ ਤਜਰਬਾ
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ 135 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਕਾਰਨ ਇੱਕੋ ਸੀ, ਇਹ ਨੋਟ ਗੰਦੇ, ਫਟੇ ਅਤੇ ਸੜੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜੇਕਰ ਮੁੱਲ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਨੋਟ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਸਨ।
500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ‘ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ‘ਚ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ 633 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਮੰਗਵਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਨੋਟ ਖਰਾਬ ਜਾਂ ਕੱਟੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਵਾਪਸ ਲਏ ਗਏ ਸਨ। ਸਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਛਿਮਾਹੀ ‘ਚ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 50 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਹੈ, ਜਦਕਿ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ 110 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਅਸਲ ਨੋਟ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਹੈ
ਨੋਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਛਪੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਨੋਟ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ ‘200’ ਨੰਬਰ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਹੋਵੇਗਾ।
ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ‘ਭਾਰਤ’ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ‘ਇੰਡੀਆ’ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਨੋਟ ‘ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਧਾਗਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਥਰਿੱਡ ‘ਤੇ ‘ਭਾਰਤ’ ਅਤੇ ‘ਆਰਬੀਆਈ’ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।
