ਪੰਜਾਬ ਨਿਊਜ਼
EXPORT ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਰਹੀ ਹੈ ਘਟ, ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਦੂਰੀ
ਲੁਧਿਆਣਾ : ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਲ 2017 ਤੋਂ 2022 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵਾਧਾ ਦਰ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 5.23 ਫੀਸਦੀ ਰਹੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵਾਧਾ ਦਰ 8.58 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਲਗਾਤਾਰ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੁਲ ਬਰਾਮਦ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਪੰਜ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 1.91 ਫੀਸਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਘਟ ਕੇ 1.68 ਫੀਸਦੀ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ।
ਸਾਰੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਰਾਮਦ ਉਮੀਦ ਮੁਤਾਬਕ ਨਹੀਂ ਵਧ ਰਹੀ। ਬਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ, ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਦੂਰੀ, ਨਵੇਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਸਤ ਚਾਲ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਨਹੀਂ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਤੋਂ ਬਰਾਮਦ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਤਰਜੀਹਾਂ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪੋਰਟਰਜ਼ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਐਸਸੀ ਰਲਹਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਬੇ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਮਾਰ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬਾ ਪੰਜਾਬ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੱਕ ਸਾਮਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧੂ ਖਰਚਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 90 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਦੂਜੇ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਾਲ ਭਾੜੇ ਦੀ ਵਾਧੂ ਲਾਗਤ ਵੀ ਦੋ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇੱਥੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਫੀਸਦੀ ਮਹਿੰਗੇ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤਿੰਨ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਪਰ ਇਕ ਵੀ ਨੀਤੀ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸੂਬੇ ਤੋਂ ਬਰਾਮਦ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਨੀਤੀ ਬਣਾਉਣੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਚ ਬਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਰੋਡ ਮੈਪ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਨਿਟਵੀਅਰ ਅਪੈਰਲ ਐਕਸਪੋਰਟਰਸ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਰੀਸ਼ ਦੂਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਬੇ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਚ ਸਾਮਾਨ ਭੇਜਣ ਲਈ ਏਅਰ ਕਾਰਗੋ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਲ ਭੇਜਣ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਏਅਰ ਕਾਰਗੋ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਬਰਾਮਦ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ।