ਲੁਧਿਆਣਾ : ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਡੇਢ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁੱਢਾ ਦਰਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮੀਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਬੁੱਢਾ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਸਬੰਧੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਕਈ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕੇ।
ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਤਹਿਤ ਨਾਲੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਮੁਕਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 839 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 703 ਐੱਮਐੱਲਡੀ ਪਾਣੀ ਸਾਫ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕ ਗੋਗੀ ਨੇ ਆਈਆਈਟੀ ਰੁੜਕੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਬੁੱਢਾ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 875 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 700 ਐਮ.ਐਲ.ਡੀ. ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਬੁੱਢੇ ਦਰਿਆ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ?
ਤਿੱਖੀ ਬਹਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਟੈਂਡਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਬੁੱਢਾ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਦੀ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ‘ਚ ਫਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚੱਲ ਰਹੇ 650 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ 31 ਦਸੰਬਰ, 2022 ਤੱਕ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 45 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੰਮ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ 519 MLD ਪ੍ਰਵਾਹ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਈਆਈਟੀ ਰੁੜਕੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ 874 ਐਮਐਲਡੀ ਸੀ। ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਤਰੁਣ ਜੈਨ ਬਾਬਾ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜ ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਕਰਵਾਈ ਸੀ। ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ 1400 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਸੀ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਕ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਜਦੋਂ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ 1350 ਐੱਮਐੱਲਡੀ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 801 ਐਮਐਲਡੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹੁਣ ਚੱਲ ਰਹੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਤੋਂ 701 ਐੱਮ ਐੱਲ ਡੀ ਪਾਣੀ ਸਾਫ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 100ਐੱਮ ਐੱਲ ਡੀ. ਪਾਣੀ ਦਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਸਮੀਖਿਆ ਬੈਠਕ ‘ਚ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਬੁੱਢਾ ਦਰਿਆ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ‘ਚ ਘੱਟ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਟੈਂਡਰ ਨੂੰ ਬੁਲਾਵਾਂਗੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਵਾਂਗੇ।
-ਜੀ ਪੀ ਸਿੰਘ, ਐਕਸਈਐਨ ਵਾਟਰ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਸੀਵਰੇਜ ਬੋਰਡ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਬੁੱਢਾ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਮਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਕੱਤਰ ਪੱਧਰ ਦੀ ਕਮੇਟੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਮਾਪਣ ਲਈ ਕੋਈ ਟੈਂਡਰ ਨਹੀਂ ਜਾਰੀ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਸੀਈਓ ਸੰਜੇ ਪੋਪਲੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਗੇ।